Uluslararası Anlaşmalar Çerçevesinde Gümrük Mevzuatı ve Süreler - Yazar: Recai Hergün-Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri

İÇİNDEKİLER
GİRİŞ. 4
ÖNSÖZ. 5
TABLOLAR. 8
BİRİNCİ BÖLÜM . 21
BİRİNCİ KISIM . 21
DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ VE ANLAŞMALARI, TÜRKİYE UYGULAMALARI. 21
1.1. Dünya Ticaret Örgütü’nün Kuruluşu, Üye Ülkeler, Dünya Ticaret Örgütü Eki Anlaşmalar. 21
1.1.1. Mal Ticaretinde Çok Taraflı Anlaşmalar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1.1.1.1. Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması ve Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü . . . . . . . . . . . . . . 23
1.1.2. Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Anlaşması ve Temel İlkeleri (GATT 1994). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
1.1.2.1. En Çok Kayrılan Ülke Kuralı (Most Favoured Nation Clause:MNF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
1.1.2.1.1. İthalat Rejim Kararına Göre Türkiye Gümrük Bölgesine İthalatta En Çok Kayrılan Ülke
(MNF) İlkesinin Uygulanması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
1.1.2.2. Ulusal Muamele Kuralı (National Treatment):. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
1.1.2.3. Gümrük Vergilerinin İndirilerek Konsolide Edilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
1.1.2.4. Tarifeler Yoluyla Korunma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
1.1.3. Tarım Anlaşması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
1.1.3.1. Tarım Ürünlerine Tarife Kontenjanı Açılması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
1.1.4. Tekstil ve Konfeksiyon Anlaşması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
1.1.5. Ticarette Teknik Engeller Anlaşması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
1.1.6. GATT 94’ün VI Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma (Anti- Damping Anlaşması) . . . . . . . . 36
1.1.7. GATT 94’ün VII Maddesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma (Gümrük Kıymeti) ve Kıymet Bildirim
Formu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
1.1.7.1. Gümrük Kıymet Yöntemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
1.1.7.2. Gümrük Kıymeti Araştırma Süreci ve Süreler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
1.1.8. Eşyanın Menşeinin Tespitine İlişkin Menşe Kuralları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
1.1.8.1. Dünya Ticaret Örgütü Menşe Kuralları Anlaşması (Tercihli Olmayan Menşe) . . . . . . . . . . . . . 61
1.1.8.1.1. Dünya Ticaret Örgütü Menşe Anlaşması, En Çok Kayrılan Ülke (MNF) Kuralı, Tercihsiz
Menşe Kuralı ve Menşe Şahadetnamesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
1.1.8.1.2. Türkiye’de Tercihsiz Menşe Kuralları, (Tercihli Olmayan Menşei İthalatta İbrazı ve İhracatta
Menşe Şahadetnamesi Düzenlenmesi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
1.1.8.1.2.1. Türkiye’de Tercihli Olmayan Menşeili Eşyanın İthalatta Menşe Şahadetnamesi İbrazı ve
Sonradan İbraz Usulü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
1.1.9. GATT XXVI Madde Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Tedbirler Anlaşması ve Türkiye Uygulaması . 66
 1.1.10. GATT XIX Madde Korunma Tedbirleri Anlaşması ve Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
1.1.10.1. Korunma Önlemleri Kapsamında Tarife Kontenjanı Uygulaması. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
1.1.10.2. Korunma Önlemi Olarak İlave Gümrük Vergisi Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
1.1.10.3. Korunma Önlemi Olarak Ek Mali Yükümlülük Uygulanması. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
1.1.10.4. Korunma Önlemi Olarak Gözetim Önlemleri Uygulamaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
1.1.10.4.1. Korunma Önlemi Gözetim Uygulaması Olarak İthalatta Gözetim Belgesi İbraz Edilmesi . 78
1.1.10.4.2. Korunma Önlemi Gözetim Uygulaması Olarak Kayıt Belgesi Uygulamaları . . . . . . . . . . 79
1.1.10.4.3. Korunma Önlemi Olarak Gözetim- Referans Fiyat Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
1.1.10.5. Korunma Önlemlerinde Brüt/Net Ağırlık (Çeki Listesi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
1.1.11. Dünya Ticaret Örgütü Üyesi Olmayan Ülkeler ve İthalat Rejim Kararı Uygulaması . . . . . . . . . . . 84
İKİNCİ KISIM. 85
GATT XXIV MADDE EN ÇOK KAYRILAN ÜLKE KURALININ İSTİSNASI OLARAK GÜMRÜK BİRLİĞİ,
SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI VE TÜRKİYE UYGULAMALARI . 85
1.2. En Çok Kayrılan Ülke Kuralının (MNF) İstisnaları . 85
BİRİNCİ AYRIM. 87
1.2.1. Avrupa Birliği Üyesi Ülkeler ve Topluluk Alanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
1.2.1.1. Ceuta ve Melilla Statüsü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
1.2.1.1.2. Avrupa Birliği Aday Ülkeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
1.2.1.2. Avrupa Birliği-EFTA Ortaklık Anlaşması (Avrupa Ekonomik Alanı-AEA/EEC) . . . . . . . . . . . . 89
1.2.1.3. Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği Anlaşması Olan Ülkeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
1.2.1.3.1. San Marino ve Andorra Prensliği Cumhuriyeti Statüsü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
1.2.1.3.2. Avrupa Birliği-Türkiye Cumhuriyeti Ankara Anlaşması, Katma Protokol ve Gümrük Birliği.91
1.2.1.3.2.1. Gümrük Birliği Kapsamı Ürünlerde Gümrük Vergisinin Askıya Alınması (V Sayılı Liste) ..93
1.2.1.3.2.2. Avrupa Birliği-Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Birliği Güncellenmesi (JEFTA ve TTIP) . . . 93
1.2.1.3.2.2.1. Türkiye’deki Serbest Bölgelerin Avrupa Topluluğu (AB) Gümrük Birliği ve Serbest
Ticaret Anlaşmalarına Etkisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
1.2.1.4. Eşyanın Serbest Dolaşımı ve Teknik Düzenlemeler, Düzenlenmiş ve Düzenlenmemiş Alanlar100
1.2.1.4.1. Ozon Tabakasını İncelten Montreal Protokolü, Ozon Tabakasının Korunmasına İlişkin
Viyana Sözleşmesi ve Uygulanması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
1.2.1.4.2. Tehlikeli Atıkların Sınırlar Ötesi Taşınımının ve Bertarafın Kontrolüne İlişkin Basel
Sözleşmesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
1.2.1.5. ISO 14067 Ürün Karbon Ayak İzi Standardı (Paris Anlaşması) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
İKİNCİ AYRIM . 114
TERCİHLİ MENŞE KURALLARI VE ÇAPRAZ KÜMÜLASYON SİSTEMİ ANLAŞMALAR. 114
1.2.2. Tercihli Menşe Kuralları (Preferential Rules of Origin) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
1.2.2.1. Ürün ve Rejim Temelli Menşe Kuralları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
 1.2.2.1.1. Ürün (Eşya) Temelli Menşe Kuralları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
1.2.2.1.2. Rejim Temelli Menşe Kuralları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
1.2.2.3. Çapraz Menşe Kümülasyon Sistemleri ve Türkiye Uygulamaları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
1.2.2.3.1. Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu Sistemi (PAMK ve PAAMK) . . . . . . . . . . . . 119
1.2.2.3.1.1. Pan Avrupa Menşe Kümülasyon Sistemi (PAMK) ve Tercihli Tarife Belgesi A.TR Dolaşım
Sertifikası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
1.2.2.3.2. Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu Sistemi ve Menşe İspat Belgeleri (EUR.1 Dolaşım
Belgesi, EUR MED Dolaşım Belgesi, Fatura Beyanı, EUR-MED Fatura Beyanı ......120
1.2.2.3.2.1. Avrupa Birliği-Türkiye Tarım Ürünleri Ticareti ve Menşe İspat Belgesi (EUR 1 Dolaşım
Sertifikası-Fatura Beyanı) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
1.2.2.3.2.2. Avrupa Kömür Çelik Topluluğu (AKÇT) ve Menşe İspat Belgesi . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
1.2.2.4. Pan Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyon Sistemi ve Menşe
İspat Belgeleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
1.2.2.4.1. Revize EFTA- Türkiye Serbest Ticaret Anlaşması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
1.2.2.5. Batı Balkan Menşe Kümülasyonu ve Menşe İspat Belgeleri (EUR.1 Dolaşım Belgesi- Fatura
Beyanı). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . 136
1.2.2.6. Tedarikçi Beyanı-Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı İbrazı ve INF 4 Bilgi Formu . . . . . . . . . . . . 137
1.2.2.7. Birleşmiş Milletler (UNCTAD Komitesi) ve Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi, (REX Menşe
Beyanı). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . 140
1.2.2.7.1. Avrupa Birliği Ülkeleri Üzerinden A.TR Dolaşım Belgesi Eşliğinde Bazı 3 ncü Ülke
İthalatlarında (GYÜ Dahil) Ek Mali Yükümlülük Uygulanması. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
ÜÇÜNCÜ AYRIM . 145
TERCİHLİ MENŞE KURALLARI, SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI (İKİLİ KÜMÜLASYON). 145
1.2.3.1. Türkiye Cumhuriyeti’nin Taraf Olduğu Serbest Ticaret Anlaşmaları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
1.2.3.1.1. Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Ortaklık Anlaşması, TR-UAE Menşe İspat
Belgesi ve Menşe Beyanı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
1.2.3.1.2. Türkiye Cumhuriyeti- Bolivarcı Venezualla Ticaretin Geliştirilmesi Anlaşması-EUR.1 Dolaşım
Belgesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . 147
1.2.3.1.3. Türkiye Cumhuriyeti -Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Serbest
Ticaret Anlaşması ve Menşe Beyanı ve Tedarikçi Beyanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
1.2.3.1.4. Türkiye Cumhuriyeti- Güney Kore Serbest Ticaret Anlaşması ve Menşe Beyanı . . . . . . 153
1.2.3.1.5. Türkiye Cumhuriyeti -Malezya Serbest Ticaret Anlaşması ve Menşe Belgesi-Fatura Beyanı
156
1.2.3.1.6. Türkiye Cumhuriyeti- Morityus Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması ve EUR.1 Dolaşım
Belgesi-Fatura Beyanı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
1.2.3.1.7. Türkiye Cumhuriyeti- Singapur Serbest Ticaret Anlaşması ve Menşe Beyanı . . . . . . . . 162
1.2.3.1.8. Türkiye Cumhuriyeti- Şili Serbest Ticaret Anlaşması ve EUR.1 Dolaşım Belgesi-Fatura
Beyanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
DÖRDÜNCÜ AYRIM . 167
1.2.4. Türkiye Cumhuriyeti’nin Taraf Olduğu Tercihli Ticaret Anlaşmaları (TTA) (İKİLİ KÜMÜLASYON).167
1.2.4.1. Türkiye Cumhuriyeti- D-8 Üyesi Devletler Tercihli Ticaret Anlaşması (TTA), D-8 Menşe İspat
Belgesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
1.2.4.2. Türkiye Cumhuriyeti- İslam Konferansı Teşkilatı Üyesi Devletler Tercihli Ticaret Anlaşması,
TPS-OIC Menşe İspat Belgesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
1.2.4.3. Türkiye Cumhuriyeti- Azerbaycan Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması (TTA), TR-AZ Menşe
İspat Belgesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
1.2.4.4. Türkiye Cumhuriyeti- İran İslam Cumhuriyeti Arasındaki Tercihli Ticaret Anlaşması (TTA), Menşe
İspat Belgesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
1.2.4.5. Türkiye- Özbekistan Cumhuriyeti Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması (TTA), EUR.1 Dolaşım
Belgesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
1.2.4.6. Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti Mal Ticaret Anlaşması (TTA), TUR-PAK
Menşe İspat Belgesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
BEŞİNCİ AYRIM . 172
TERCİHLİ TARİFE, TERCİHLİ MENŞE ISPAT BELGELERİ TANIMLAR . 172
1.2.5. A.TR Dolaşım Belgesi, Menşe İspat Belgeleri, Menşe Şahadetnamesi, Menşe Beyanı, Fatura
Beyanı, Form A Özel Menşe Belgesi, Tedarikçi Beyanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
1.2.5.1. İhracatta Düzenlenen A.TR Dolaşım Sertifikası, Menşe İspat Belgelerinin Kullanım Süreleri ..175
1.2.5.2. Türkiye’den Yapılacak İhracatlarda A.TR Dolaşım Belgesi Doldurulması ve Elektronik Sistemde
Düzenlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
1.2.5.2.1. Onaylanmış İhracatçı Yetkisi ve Basitleştirilmiş Usulde A.TR Dolaşım Belgesi ve Fatura
Beyanı ve EUR.MED Fatura Beyanı Düzenlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
1.2.5.2.1.1. Onaylanmış İhracatçı Statüsü Basitleştirilmiş Usulde A.TR Dolaşım Belgesi . . . . . . . . 178
1.2.5.2.1.2. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statü Belgesi (YYS) Basitleştirilmiş Usulde A.TR Dolaşım Belgesi
ve Menşe İspat Belgesi Düzenlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
1.2.5.3. İhracatta A.TR Dolaşım Sertifikası ve Menşe İspat Belgesinin Gümrük İdarelerince Gümrük Kaşesi
Kullanılarak Vize İşlemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
1.2.5.4. İhracatta A.TR Dolaşım Belgeleri, Menşe İspat Belgeleri ve Menşe Şahadetnamelerinin Gümrük
Müdürlüğünce Kontrolü ve Kabulü, Elektronik Ortamda Düzenlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
1.2.5.5. İthalatta İbraz Edilen A.TR Dolaşım Belgeleri, Menşe İspat Belgeleri ve Menşe Şahadetnamelerinin
Gümrük Müdürlüğünce Kontrolü ve Kabulü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
1.2.5.5.1. A.TR Dolaşım Belgelerinin İbraz Süreleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
1.2.5.5.2. A.TR Dolaşım Belgelerinin Sürelerinin Durdurulması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
1.2.5.5.3. A.TR Dolaşım Belgeleri ile Menşe İspat Belgelerinin Sonradan Kontrolü. . . . . . . . . . . . 192
ÜÇÜNCÜ KISIM. 195
DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ KAPSAMINDA DİĞER ANLAŞMALAR . 195
1.3.1. Hizmet Ticareti ve Genel Anlaşması (GATS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
1.3.2. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Anlaşması (TRIPS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
1.3.3. Anlaşmazlıkların Halli Kural ve Yöntemleri Hakkında Mutabakat Metni (Tahkim) . . . . . . . . . . . . 202
İKİNCİ BÖLÜM . 204
MAL ALIM-SATIM SÖZLEŞMELERİ, KAMBİYO REJİMİ VE SÜRE UYGULAMALARI . 204
2.1. Dış Ticarette Viyana Mal Alım- Satım Sözleşmesi (CISG) ve Türkiye’de Uygulanması . 204
2.1.1. Incoterms 2020 Teslim Şekilleri, Dış Ticaret ve Gümrük Kullanımları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
2.1.2. Ödeme Şekillerine İlişkin Uluslararası Kurallar ve Gümrük Mevzuatı Uygulamaları. . . . . . . . . . . 210
2.1.2.1. Akreditifli Ödeme ve UPC 600 (Documentary Credit, Letter of Credit) . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
2.1.2.2. Vesaik Mukabili Ödeme ve URC 522, (Cash Againts Documents) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
2.1.2.3. Kabul Kredili Ödeme (Acceptance Credit) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
2.1.3. Mal Mukabili Ödeme (Cash Againts Goods) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
2.1.4. Peşin Ödeme (Cash In Advance-Prepayment). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
2.2. Kambiyo Mevzuatı; TL, Döviz, Efektif ve Kıymetli Metal ve Taşlar . 213
2.2.1. Merkez Bankasınca Alım-Satım Yapılabilen Konvertibl Dövizler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
2.2.1.1. Non-Konvertbl Dövizler ve Gümrük Beyanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
2.3. Gümrük Mevzuatında Döviz Kuru Beyan Uygulamaları . 214
2.3.1. ABD Doları’nın (USD) Gümrük Mevzuatında İstatistik Para Birimi Olarak Kullanımı . . . . . . . . . . 215
2.3.2. Avrupa Birliği Parası (EURO) Gümrük Mevzuatında Kullanımları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
2.4.1. Kambiyo Mevzuatı Çerçevesinde İthalat Bedellerinin Ödenmesi, Gümrük Beyannamesinde KKDF
Beyanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
2.4.2. Kambiyo Mevzuatı Çerçevesinde İhracat Bedellerinin Tahsili ve Yurda Getirme Süreleri . . . . . . 221
2.4.2.1. Bedelsiz İhracat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
2.5. Kambiyo Rejimi Uygulanmasında İstisna Tanınan Ülkeler . 225
2.6. Kambiyo Rejimi İhlallerinde Ceza Uygulamaları . 226
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM . 228
ULUSLARARASI TAŞIMACILIK YÖNTEMLERİ VE ULUSLARARASI ANTLAŞMALAR . 228
3.1. Taşıma Türleri, Taşıma Sözleşmesi ve Tarafları, Uluslararası Ticarette Eşya Taşıma Yöntemlerinde
Tercih Kriterleri . 228
BİRİNCİ KISIM . 233
KARAYOLU İLE ULUSLARARASI EŞYA TAŞIMA SÖZLEŞMELERİ . 233
3.1.1. Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı Hakkında Konvansiyon (Convention relative au
Contrat de transport international de marchandise par route -CMR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
3.1.2. Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Antlaşması (Accord
européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route-ADR) ... 235
3.1.3. TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi (1975 TIR
Sözleşmesi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . 239
3.1.3.1. TIR Rejiminde Türkiye Gümrük Bölgesine Giriş İşlemleri ve Ön Beyan Verilme ve Ön Beyan
Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
3.1.1.3. TIR Karnesi Eksiklik ve Fazlalık Takibatı İşlemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
3.1.4. Ortak Transit Sözleşmesi (NCTS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
3.1.4.1. Ortak Transit Sözleşmesi’ne Göre Türkiye’ye Ticari Taşıtların Giriş İşlemleri ve Süreler. . . . 244
3.1.4.2. Ortak Transit Sözleşmesi’ne Göre Türkiye’ye Ticari Taşıtların Giriş İşlemlerinde Transit
Beyannamesi Uyuşmazlık Prosedürü ve Süreleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
3.1.4.3. Posta Yoluyla Genel Gönderilerde Özet Beyan Eksiklik-Fazlalık Takibatı . . . . . . . . . . . . . . . 249
3.1.5. Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesine Girişi, Sınırda Kontrole Tabi Eşya ve Kara Taşıtlarında Standart
Depo Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
3.1.6. Karayolu Eşya Taşımacılığında Kabotaj Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
İKİNCİ KISIM. 255
TRANSİT REJİMİ GENEL ÖZELLİKLERİ . 255
3.2. Transit Rejimi Genel Özellikleri . 255
3.2.1. Transit Rejimi Çerçevesi ve Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
3.2.2. Transit Rejimi Gümrük Beyanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
3.2.2.1. Ortak Transit Sözleşmesi (NCTS) Transit Refakat Belgesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
3.2.2.2. Ortak Transit Sözleşmesi Kapsamında Ticari Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesinden Çıkışı
(Hareket Gümrük İdaresi İşlemleri) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
3.2.2.3. Tır Sözleşmesi Kapsamında TIR Karnesiyle Transit Rejimi Beyanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
3.2.3. TIR Sözleşmesi Kapsamında Ticari Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesinden Çıkışı . . . . . . . . . . 262
3.2.4. ATA Karnesi Geçici İthalat Sözleşmesi Transit Rejimi Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
3.2.5. Form 302 Kuzey Atlantik Antlaşması ve Transit Rejimi Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
3.2.6. CN-38 veya CN-41Posta Yoluyla Transit İşlemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
3.2.7. Transit Rejimi Teminat ve Memur Refakati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
3.2.8. Transit Rejimi Ayniyet Uygulaması (Mühür), ATS Cihazı, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
ÜÇÜNCÜ KISIM. 270
DENİZYOLU, HAVA YOLU VE DEMİRYOLUYLA ULUSLARARASI EŞYA TAŞIMACILIK ANTLAŞMALARI . 270
3.3.1. Denizyoluyla Uluslararası Eşya Taşımacılık Anlaşması (1924 Brüksel Konvansiyonu) ve
Konşimento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
3.3.1.1. Kabotaj Kanunu ve Balıkçılık . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
3.3.2. Hava Yolu Uluslararası Eşya Taşımacılık Anlaşması (1929 Varşova Konvansiyonu-Montreal
Protokolü) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
3.3.3. Demiryolu Uluslararası Eşya Taşımacılık Anlaşması (CIM, CIV ve COTIF 1999). . . . . . . . . . . . . 273
3.3.4. Eşyanın Gümrüğe Sunulması ve Özet Beyan Vermesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
3.3.4.1. Denizyolu, Havayolu ve Demiryolu Taşıtlarının Özet Beyan Verme Süreleri . . . . . . . . . . . . . 276
3.3.4.1.1. Özet Beyan Eksiklik-Fazlalıkları ve İspat Süreleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
3.3.5. Posta Yoluyla Gelen Eşyanın Gümrük İşlemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM . 283
GEÇİCİ DEPOLAMA YERLERİ VE ANTREPOLAR, AMBAR BEKLEME SÜRELERİ . 283
4.1. Geçici Depolama Yerleri, Geçici Depolama Yerlerinde Yapılacak İşlemler ve Eşyanın Bekleme
Süresi . 284
4.1.1. Geçici Depolama Yeri Sayılan Yerler ve Eşyanın Bekleme Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286
4.1.2. Geçici Depola Yerlerin Bulunmadığı Yerlerde Geçici Depolama Olarak Kabul Edilen Yerler. . . . 287
4.2. Geçici Depolama Yerlerinden Eşya Çıkışları . 288
4.2.1. Aynı Gümrük İdaresi Denetimindeki Geçici Depolama Yerinden Geçici Depolama Yerine Eşya
Sevki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . 288
4.2.2. Aynı Gümrük İdaresi Denetimindeki Geçici Depolama Yerlerinden Antrepoya Eşya Sevki . . . . . 289
4.3. Gümrük Antrepoları ve Antrepoda Yapılacak İşlemler . 289
4.4. Aynı Gümrük İdaresi Denetimindeki Antrepodan Antrepoya Eşya Sevki . 292
4.4.1. Aynı Gümrük İdaresi Denetimindeki Antrepodan Hava veya Deniz Limanına Sevk Edilip Buralardan
Yurtdışı Edilecek Serbest Dolaşımda Olmayan Eşyaya İlişkin İşlemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
4.5. Genel Antrepolarda Eşyanın Bekleme Süreleri . 296
4.6. Antrepo Sayılan Yerler ve Eşyanın Bekleme Süreleri . 296
4.6.1. Posta İdarelerince İşletilen Genel Antrepo Sayılan Yerler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296
4.6.2. Gümrüksüz Satış Mağazaları (Free Shop) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297
4.6.3. Özel Antrepo Sayılan Fuar ve Sergi Yerlerinde Uygulama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
4.7. Geçici Depolama Yerleri (Ambar) Bekleme Süresi Uzatılması . 298
4.8. Diğer Kurumların Kontrol Süresi ve Vergilerin Ödenerek Eşyanın Ambardan Teslim Alınması .299
4.9. Tasfiyeye Kalan Eşyanın İthalat Süreleri . 300
4.10. Yolcu Eşyasının Gümrük Kanunu 235/3 maddesi Kapsamında Tasfiye Statüsüne Kalmadan
Mülkiyetinin Geri Alınması . 302
4.11. Kaçak Eşya ve Elkonulan Eşyanın Ambar Bekleme Süreleri . 303
4.12. İmha Süreleri . 304
4.13. Sınır Ticaret Merkezlerinde Eşyanın Bekleme Süreleri . 304
4.14. Serbest Bölgelerde Eşyanın Bekleme Süreleri . 305
4.15. Tahmil, Tahliye, Ardiye, Depolama Ücretlerinin KDV Matrahına İlave Edilmesi. 305
BEŞİNCİ BÖLÜM . 307
BİRİNCİ KISIM . 307
TARİFE, GÜMRÜK REJİMİ VE GÜMRÜK BEYANNAMESİNE İLİŞKİN ULUSLARARASI ANTLAŞMALAR .307
5.1.1. Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşmesi
ve Gümrük Tarifesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
5.1.2. Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Ahenkleştirilmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme (Kyoto
Sözleşmesi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
 5.1.3. Ortak Transit Rejimine Beyanname Verilmek Suretiyle Katılımı ve Transit Beyannamelerinin (Transit
Refakat Belgesi) İbra Süreleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
5.1.4. Diplomatik Muafiyetler ve Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Anlaşması . . . . . . . . . . . . . . . 317
5.1.4.1. Fahri Konsoloslar ve Gümrük Mevzuatı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
5.1.5. Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme
(CITES) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
5.1.5.1. Yılan Balığı (Anguıla Anguıla) İhracat Kotasının Kullandırılması ve İhracatta CITES Belgesi
Düzenlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
5.1.5.2. Tıbbi Sülük Yıllık İhracat Kotasının Tahsisi ve CITES Belgesi Düzenlenmesi . . . . . . . . . . . . 327
İKİNCİ KISIM . 328
GÜMRÜK BEYANI VE GÜMRÜK BEYANNAMESİ KAPATMA SÜRELERİ . 328
5.2.1. Gümrük Beyanı, Gümrük Beyannamesinin Tescil Edilmesi, İhtirazı Kayıtla Beyan . . . . . . . . . . 328
5.2.1.1. Varış Öncesi Gümrük Beyannamesi Tescili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
5.2.1.2. Özet Beyan Kapsamındaki İthalat Gümrük Beyannamesi Kapatma Süreleri . . . . . . . . . . . . 340
5.2.1.2.1. Gümrük Beyannamesine Ek Süre Alınması ve Duran Süre Talebi. . . . . . . . . . . . . . . . . 340
5.2.2. Antrepo Beyannamesi Verme ve Kapatılması (süresi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
5.2.2.1. Antrepoda Bulunan Eşyaya İthalat Gümrük Beyannamesi Verilmesi Durumunda Beyanname
Kapatma Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
5.2.2.2. Genel ve Özel Antrepolarda Eşyanın Devri Durumunda Beyanname Verme Süresi .............343
5.2.3. Serbest Bölgelerde Gümrük Beyannamesinin Kapatılması ve Gümrük İşlemlerinin Bitirilmesi. . . 344
5.2.4. Basitleştirilmiş Usul Uygulamaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 344
5.2.4.1. Basitleştirmiş Usullerden Yararlanacak Kişiler ve Koşullar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
5.2.4.1.1. Basitleştirilmiş Usul Eksik Beyan Uygulamaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
5.2.4.1.1.1. Serbest Dolaşıma Giriş Rejiminde Eksik Beyan Usulü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
5.2.4.1.1.2. Eksik Beyan Usulünde Eşyanın Serbest Dolaşıma Girişi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
5.2.4.1.1.3. Eksik Belgenin Vergi Tutarını Etkilemesi ve Etkilememesi Durumu (Tercihli Tarife, Tercihli
Menşe Belgeleri ile Tercihsiz Menşe Belgesi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348
5.2.4.1.1.4. Eksik Beyanın Geçici Bir Kıymet Beyanı İçermesi (İstisnai Kıymet Beyanı) . . . . . . . . . 349
5.2.4.1.1.5. İndirimli Vergi ya da Sıfır Vergi Oranına Tabi olması Durumunda (Basitleştirilmiş Usul)
Eksik Belge Usulü ile Beyan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
5.2.4.2. Beyanname Yerine Ticari veya İdari Belge Verilmesi Usulü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
5.2.4.2.1. İhracat Rejiminde Beyanname Yerine Ticari veya İdari Belge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351
5.2.5. Kayıt Yoluyla Rejim Giriş Usulü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
5.2.6. Özelliği Olan Eşyanın Tesliminde Basitleştirilmiş Usul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
5.2.6.1. Yaygın Basitleştirilmiş Usul (Yedd-i Emin) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354
5.2.6.2. Özelliği Olan Eşyada Eksik Beyanlı Yaygınlaştırılmış Usul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354
5.2.6.3. Özelliği Olan Eşyada Ticari veya İdari Belge Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
5.2.6.4. Tam Beyanlı Yaygın Basitleştirilmiş Usule Tabi Tutulacak Eşya (Supalan) . . . . . . . . . . . . . . 356
5.2.6.5. Hızlı Kargo Yoluyla Gelen Eşyada Basitleştirilmiş Usul Uygulaması. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
5.2.6.6. Boru Hatları veya Elektrik Telleri ile taşınan ve depolama imkânı olmayan sürekli akış halinde
olan eşyanın Basitleştirilmiş Usul Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360
5.2.7. Basitleştirmiş Usul Uygulamasında Tamamlayıcı Beyan ve Süreleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
5.2.7.1. Serbest Dolaşıma Giriş Rejiminde Eksik Beyan Usulünde Tamamlayıcı Beyan Süresi . . . . 361
5.2.7.2. Özelliği Olan Eşyanın Eksik Beyanın Tamamlanmasında Süre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
5.2.7.3. Özelliği Olan Eşyanın (Basitleştirilmiş Usul)Beyanname Yerine İdari ve Ticari Belge Verilmesinde
Tamamlayıcıttt Beyan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
5.2.8. Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri (Antrepo Rejimi) (Basitleştirilmiş Usul) Eksik Beyan Usulü ve
Tamamlayıcı Beyan Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362
5.2.9. İhracat Rejiminde (Basitleştirilmiş Usul) Eksik Beyanın Tamamlanması ve Tamamlayıcı Beyan .363
5.2.9.1. Gümrük Beyannamesinin İptal Talebi ve Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
ALTINCI BÖLÜM . 367
GÜMRÜK REJİMLERİNE GÖRE SÜRE UYGULAMALARI . 367
BİRİNCİ KISIM . 367
6.1.1. Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi Genel özellikleri ve Süreler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367
6.1.1.1. İthalat Rejim Kararında Gümrük Vergisi Yükselmesi Durumunda Başlamış İşlem Uygulaması.370
6.1.1.2. Gümrük Vergi Oranlarının Değişmesinde Yükümlü Lehine Uygulama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
6.1.1.3. Askıya Alma Sistemi ve Başvuru Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
6.1.2. Tahlile Tabi Eşya, Emsal Tahlil Uygulaması, Tahlile İlişkin Süreler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 372
6.1.3. Kullanılmış Eşyanın Yaşının Hesaplanması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373
6.1.4. Nihai Kullanım İzni Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
6.1.5. Yatırım Teşvik Belgesi Devir, Satış, İhraç veya Kiralanması Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375
6.1.6. Geri Gelen Eşya ve Muafiyetten Yararlanma Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
6.1.7. Eşyanın Teslim Edilmesinde Süre Uygulaması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
İKİNCİ KISIM. 379
6.2. GEÇİCİ İTHALAT REJİMİ VE REJİMDEN YARARLANMA SÜRELERİ . 379
6.2.1. Geçici İthalat Rejimi Genel Özellikler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
6.2.1.1. Tam Muafiyet ve Kısmi Muafiyet Geçici İthalat Rejimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
6.2.1.1.1. Ambalajlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
6.2.1.1.2. Numuneler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
6.2.1.1.3. Üretim Araçları ve Parçaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
6.2.1.1.4. Özel Nitelikteki Eşyaların Tam Muafiyet Geçici İthalat İşlemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382

6.2.1.1.5. Test Deneme Amaçlı Eşyanın Geçici İthalat Rejimi Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
6.2.2. Taşıtların Geçici İthalatı ve Türkiye Gümrük Bölgesinde Kalma Süreleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
6.2.2.1. NCTS ve TIR Karnesi Dışında Eşya Taşıyan Ticari Kullanıma Mahsus Yabancı Plakalı Kara
Taşıtlarının Türkiye Gümrük Bölgesine Girişi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
6.2.2.1.2. Turistik Kolaylıklar Kapsamı Özel Kullanıma Mahsus Kara Taşıtlarının Türkiye Gümrük
Bölgesine Girişi ve Süreler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
6.2.3. Geçici İthalat Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
6.2.3.1. Geçici İthalat (İstanbul Sözleşmesi) A.T.A Karnesi Uygulamaları ve Süreler . . . . . . . . . . . . 386
6.2.3.2. Geçici İthalat Sözleşmesi Konteynerlerin Geçici İthalat işlemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388
6.2.4. Geçici İthalat Eşyasının Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine Tabi Tutulması . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
ÜÇÜNCÜ KISIM. 392
6.3. Dahilde İşleme Rejimi Genel Özellikler ve Rejim Süreleri . 392
6.3.1. Dahilde İşleme İzin Belge Süresi, Dahilde İşleme İzni Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
6.3.1.1. Dahilde İşleme İzin Belgesi Ek Süre Uygulamaları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
6.3.1.2. Dahilde İşleme İzni Süreler ve Ek Süre Uygulamaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
6.3.1.3. Dahilde İşleme İzin Belgesi Süresi İçinde Yapılabilecek İşlemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401
6.3.1.3.1. İhracatın Gerçekleştirilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401
6.3.1.3.2. Kısmi Teminat İadesi Müracaatı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401
6.3.1.3.3. Belge Kapsamında İşlem Görmüş Ürün Bünyesinde Kullanılan İthal Eşyasına İlişkin Hak ve
Yükümlülüklerin Devri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402
6.3.1.3.4. İhraç Edilen Eşyaların Dahilde İşleme İzin Belgesi/İzni Süresi İçinde Geri Getirilmesi .. 402
6.3.1.3.5. Dahilde İşleme Süresi İçinde Kati İthalat Yapılması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
6.3.1.3.6. Dahilde İşleme İzin Belgesi/Dahilde İşleme İzni Süresi İçinde İthal Eşyası, Asıl İşlem Görmüş
Ürün, İkincil İşlem Görmüş Ürünün İmhası, Gümrüğe Terk Edilmesi, Mahrece İadesi . . 403
6.3.1.3.7. Dahilde İşleme Rejiminde Nihai Kullanım İzni Alınması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
6.3.1.4. İhracat Taahhüdünün Kapatılması Başvuru Süreleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405
6.3.1.5. İhraç Edilen Eşyaların Dahilde İşleme İzin Belgesi/İzni Süresi Dışında Geri Getirilmesi . . . . 405
6.3.1.6. Dahilde İşleme Rejimi İthal Edilen Eşyanın Mahrece İadesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
6.3.1.7. İhracat Taahhüdünün Müeyyideli Kapatma İşlemine Karşı İtiraz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406
DÖRDÜNCÜ KISIM. 407
6.4. Hariçte İşleme Rejimi – Geçici Çıkış Genel Özellikler ve Süreler . 407
6.4.1. Hariçte İşleme Rejimi Üçgen Trafik İzni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409
6.4.1.1. Standart Değişim Sistemine Dayalı Hariçte İşleme rejimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
6.4.2. Tamir Amaçlı Hariçte İşleme Rejimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
6.4.3. Ticari Kiralama Kapsamında Geçici İhracatı Yapılacak Eşya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
6.4.4. Finansal Kiralama Kapsamında Geçici ihracatı Yapılacak Eşya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
6.4.5. Sergi ve Fuar Eşyası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412
6.4.6. Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Kapsamında Geçici ihracı Yapılacak Ticari Eşya . . . . . . . . . . . . 412
6.4.7. Sinema-Televizyon Filmleri ve Ses Bantları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
6.4.8. Geçici Olarak Çıkarılacak Ticari Nitelikte Olmayan Eşya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
6.4.9. Türkiye Gümrük Bölgesinden Geçici Olarak Çıkarılacak Taşıtlara Uygulanacak İşlemler . . . . . . 414
BEŞİNCİ KISIM. 416
6.5. Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi Genel Özellikler ve Süreler . 416
ALTINCI KISIM. 418
6.6. İhracat Rejimi Genel Özellikler ve Süreler . 418
6.6.1. İhracat Şekilleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418
6.6.1.1. Bedelsiz İhracat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
6.6.1.2. Mahrece İade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420
YEDİNCİ BÖLÜM . 422
GÜMRÜK İDARELERİNCE VERİLEN KARARLAR VE SÜRELER . 422
7.1. Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) ve Tarife Bilgisi ve Geçerlilik Süreleri . 422
7.1.1. Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTB) Kararına İtiraz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425
7.2. Bağlayıcı Menşe Bilgisi ve Geçerlilik Süresi . 425
7.3. Hatalı Beyan Sonucu Cari Gümrük Beyannamesinde Gümrük Vergileri Tahakkuk Kararı, Para
Cezası Kararı Düzenlenmesi Tebliği . 426
7.4. Gümrük Vergilerine İlişkin Ek Tahakkuk ve Para Cezalarına İlişkin (Tahakkuk Zamanaşımı Süresi)
İdari Kararların Düzenlenmesi ve Tebliğ . 426
7.4.1. Yükümlünün Hatalı Beyan Sonucu Kendini İhbar Müracaatı Sonucu Ek Tahakkuk ve Para Cezaları
Düzenlenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
7.5. Gümrük Vergileri Tahakkuk Kararı, Ek Tahakkuk Kararı, Para Cezaları Kararlarına Uzlaşma Müracaat
Süresi . 431
7.5.1. Uzlaşma Müracaatında Düzeltme Talebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
7.5.2. Gümrük Vergilerine İlişkin Ek Tahakkuk ve Para Cezalarına İlişkin (Tahakkuk Zamanaşımı Süresi)
İtiraz Süreleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433
7.5.2.1. İtiraz Edilen Gümrük Vergilerine Uzlaşma Müracaatı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
7.5.2.2. İtiraz Müracaatı Sonrası Yeniden Düzenlenen Ek Tahakkuk ve Para Cezalarına İtiraz ve Uzlaşma
Müracaat Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
7.6. Kimyahane Tahliline İtiraz Süreleri . 436
7.7. Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonuna İtiraz Prosedürü ve İtiraz Süreleri . 437
7.7.1. Gümrük Tarife Sınıflandırılmasına İhtirazı Kayıtla Beyan ve İtiraz Prosedürü . . . . . . . . . . . . . . . 438
7.8. Gümrük Vergileri Geri Verme Müracaatları ve Gümrük İdaresi Kararları. 438
7.8.1. Kanunen Ödenmemeleri Gereken Vergilerin Geri Verilmesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
7.8.2. Gümrük Beyannamesinin İptali Nedeniyle Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi ve Müracaat Süresi .442
7.8.3. Kusurlu Eşyanın Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
7.8.4. Tercihli Tarife, Tercihli Menşe İspat Belgelerinin Sonradan İbraz Nedeniyle Gümrük Vergilerinin Geri
Verilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
7.8.5. TRT Bandrol Ücretlerinin Geri Verilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
7.8.6. Telafi Edici Verginin Geri Verilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
7.8.7. Fer’i Alacakların Geri Verilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
7.8.8. Geri Verme Tutarlarının İadesi ve Yükümlünün Kamu Borcundan Mahsup Edilmesi . . . . . . . . . 450
7.8.9. Geri Verme Kaldırma Taleplerinin Olumsuz Sonuçlanması Kararına İtiraz. . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
7.8.10. Gümrük Vergileri ve Para Cezaları Kaldırma Müracaatları (İtiraz Süresi Kaçırılan Ceza Kararları
İçin Kaldırma Müracaatları) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
SEKİZİNCİ BÖLÜM . 453
GÜMRÜK VERGİLERİ, PARA CEZALARI VE FAİZLERİN ÖDENME SÜRELERİ . 453
8.1. Gümrük Yükümlüğünün Başlaması . 453
8.1.1. Serbest Dolaşıma Giriş Rejiminde Gümrük Vergileri Tahakkukunun Kesinleşmesi ve Ödeme
Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454
8.1.1.1. Serbest Dolaşıma Giriş Rejiminde Eksik Beyanın Tamamlanması ve Gümrük Vergilerinin
Ödenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
8.1.1.2. İstisnai Kıymet Beyanı ve Ödeme Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
8.1.2. Telafi Edici Vergi ve Ödeme Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 456
8.1.2.1. Telafi Edici Verginin Ödenme Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459
8.2. Gümrük Yükümlüğünün Doğması ve Tahakkuk Zamanaşımı Süresi . 460
8.2.1. Gümrük Beyannamesinde Hatalı Beyan Durumunda Tahakkuk Zamanaşımı Tebliğ Süresi ve İndirimli
Ödeme Süresi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
8.3. Uzlaşma Müracaatı Sonucu Ek Tahakkuk ve Para Cezaları Ödeme Süresi . 462
8.4. İtirazın Yükümlü Aleyhine Sonuçlanması, Kararın Kesinleşmesi ve Ödeme Süresi . 462
8.5. 6183 Sayılı AATUHK Göre Ödeme Süreleri . 462
DOKUZUNCU BÖLÜM . 465
GÜMRÜK MEVZUATI SÜRELER, BELGE VE BİLGİ SAKLAMA SÜRELERİ . 465
9.1. Gümrük Kanunu’nda Süreler. 465
9.2. Belge ve Bilgi Saklama Süreleri . 465